Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yaşam becerilerini "bireylerin günlük yaşamın talep ve zorluklarıyla etkin bir şekilde başa çıkmalarını sağlayan davranış becerileri" olarak tanımlar.
UNICEF, yaşam becerilerini “bilgi, tutum ve beceri alanlarının dengesini sağlamak için tasarlanmış bir davranış değişikliği veya davranış geliştirme yaklaşımı” olarak tanımlar. Yaşam becerileri, genç insanların yaşamın gerçekleriyle yüzleşirken zihinsel sağlıklarını korumalarına, kendilerini geliştirmelerine, olumlu eylemlerde bulunmaya ve sosyal ilişkileri güçlendirmeye yardımcı olur.
Çocuklara, geleceğin bireylerine, yalıtılmış veya korunmuş bir yaşam sunma imkanına sahip değiliz. Bireylerin bu koşullara rağmen yaşamda başarılı olabilmeleri için bu becerileri öğrenmelerini hedeflemeliyiz.
UNICEF, UNESCO ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından, on temel yaşam becerisi stratejisi ve tekniği önerilmiştir:
- problem çözme
- eleştirel düşünme
- etkili iletişim becerileri
- karar verme
- yaratıcı düşünme
- kişilerarası ilişki becerileri
- öz farkındalık oluşturma becerileri
- empati
- stresle başa çıkma
- duygularla başa çıkma
Bireylere bu becerileri kazandırmanın amaçları şunlardır:
-
Bireyin yaşamda kendi zayıf ve güçlü yönleri çerçevesinde başarılı olmasını sağlamak,
-
Bireyin kavramsal düşünce becerisine sahip olmasını ve bu becerisini davranışlarına yansıtabilmesini sağlamak
-
Kişinin çevresi ve toplum içerisinde sağlıklı ilişkiler içerisinde bir yaşam sürdürmesini sağlamak
-
Eğer bu becerilerin önünde bir takım engeller ve patolojik rahatsızlıklar varsa bunları ortadan kaldırmaya yönelik önlemler almak
Erken çocukluk döneminden itibaren bu becerilerin kazanılması ve çocukların yaşamlarında deneyimlemelerine fırsat verilmesi oldukça faydalıdır.
Bireyin problem olarak algılanan belirli bir durumdan, istenen bir hedefe giden adımları düşünme yeteneğidir.
Problem tanımlama, anlama ve çözümlerin tanımlanmasını içerir. Problem çözme becerisi motivasyon gibi duygusal,
anlaşılır şekilde kendini ifade etmek gibi davranışsal ve planlama gibi bilişsel özellikleri içerir.
Bir yargıya varmak için bilgileri uygun/yeterince analiz etme becerisidir. Bireylerin bilgileri objektif olarak analiz etmelerine yardımcı olur
Bilgi alışverişinde bulunma, görüş, arzu, ihtiyaç ve korkuları ifade etme yeteneğidir. Toplumun işleyişine ve aktif vatandaşlığa yardımcı olur. Etkili konuşma ve aktif dinleme yeteneklerini içeren öğrenmenin ayrılmaz bir parçasıdır.
Mevcut bir dizi alternatif arasından bir seçenek veya eylem seçme becerisidir. Günlük yaşamdaki riskleri yönetmeye, kişisel ve sosyal davranışlar konusunda yapıcı ve sorumlu seçimler yapmaya yardımcı olur.
Yaratıcı ve özgün fikirler, teknikler ve bakış açıları üretme, ifade etme ve/uygulama becerisidir.
Bireyin çevresindeki kişilerle olumlu ilişkiler kurması, mantık ve ikna kullanarak başkalarıyla anlaşmaya varma yeteneğidir.
Bireyin yaşadığı bağlamda duygularını, ilgi alanlarını, değerlerini, güçlü ve zayıf yönlerini doğru bir şekilde değerlendirmesi ve böylece kendi kimliğini inşa etmesi ile ilgilidir. Birey değiştirmek istediği yönlerini değerlendirebilir ve harekete geçebilir.
Bireyin kendisini, karşısındaki kişinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısından bakabilmesi, algılayabilmesi ve karşısındaki kişinin duygularını ve düşüncelerini anlayabilmesidir. Bireylerin birlikte yaşamasına, farklılıklara saygı duymasına ve hoşgörü sahibi olmasına yardımcı olur. Ailede, okulda, topluluklarda çatışma yönetimi ve çözümünü destekler.
Stres ve felaketle başa çıkma ve bir tür karmaşa, stres veya değişimden önceki durağanlık düzeyine dönme yeteneğidir. Bireyin hayal kırıklığı veya başarısızlıklarla başa çıkmasına yardımcı olur.
Bireyin yaşadığı olumlu ve olumsuz duyguların farkına varması ve bunları uygun bir şekilde karşılayabilmesi becerisidir.
.png){kind=icon}
.png){kind=icon}
