Fiziksel gelişim açısından çocukları farklı yaş gruplarına ayırmış ve gelişimsel değişkenleri incelemiştik. Şimdi hep birlikte son yaş grubumuza yani okul öncesi çocukluk dönemine bakalım. Bu yaş grubu 4 - 6 yaş aralığını kapsar. Burada kazanılan becerilerle çocuklar okul hayatına hazırlık yaparlar. Yani gelişim ve olgunlaşma beraberinde hazır bulunuşluğu da getirir. Fiziksel ve motor gelişimi açısından sağlıkla büyüyen çocukların okul başarısının iyi olduğu gözlemlenmiştir. Peki, bu dönemde gelişim nasıl ilerlemektedir? Çocukların yapabildiği beceriler nelerdir?

Bu dönem çocukları diğer dönemlerde olduğu kadar hızla gelişmezler. Ergenliğe kadar yavaş seyreden gelişim, ergenlik döneminde tekrar hızlanacaktır. Kas ve iskelet sistemleri gelişmeye devam ederken, solunum ve dolaşım sistemleri de gelişimini sürdürür. Bu dönemde oldukça hareketli ve enerjiktirler. Yine de uzun süreli enerjik aktivitelerde vücutları çabuk yorulur. Çünkü kalp ve akciğer henüz yeterli oksijeni taşıyacak kadar gelişmemiştir. Koşma, atlama, zıplama, yakalama ve sıçrama gibi denge gerektiren becerilerde ustalaşmaya başlarlar. Kaba ve ince motor becerileri kasların ve kemiklerin güçlenmesiyle birlikte iyice gelişir. Yapılan bir araştırmada güç ve denge gerektiren hareketleri erkeklerin kızlara oranla daha iyi yaptığı gözlemlenmiştir. Yine de kız ve erkek arasında olan bu farklılık çok fazla değildir.

Bu dönem çocuklarının yapabildiği ve yapmaya başladığı beceriler şunlardır;

• Kalem tutma ve resim yapma becerileri gelişmiştir.
• Kavanoz açıp kapatabilirler ve kendi düğmelerini ilikleyebilirler.
• Kâğıt kesebilirler ve yapıştırabilirler, makas tutmak için parmakların kontrolünü sağlayabilirler.
• Kaptan kaba sıvıları boşaltabilirler.
• Müzik ritimlerine eşlik edebilirler.
• El-göz koordinasyonu gelişir.
• Çift ayak zıplayabilirler.
• Topu kavrayıp koordine bir şekilde atabilirler.
• Tek ayak üzerinde birkaç saniye durabilirler.
• Geri geri yürüyebilirler.
• 3 tekerlekli ve daha sonra 2 tekerlekli bisiklete binebilirler.

Çocukların yapabildiği becerilerine bakarken her çocuğun farklı olduğu unutulmamalıdır. Bazı çocuklar bu becerileri daha erken yaparken bazıları daha uzun sürede gerçekleştirebilirler. Endişeye düşmeye gerek yoktur. Ancak çocuklar bu becerilerden çoğunu yapamıyorsa bir uzmana başvurulmalıdır.

Destekleyici Etkinlik Önerisi

Amaç: Ritim çalışmasıyla birlikte koordineli hareket ederken, gösterilen şekillerin aynısını yapan çocuk denge, zıplama, sıçrama gibi hareketleri çalışır. Kaba motor becerilerini desteklerken müzikle de eğlenceli bir aktiviteye çevirmiş oluruz. Parkurun zorluk seviyesi çocuğun gelişimine göre ayarlanabilir.

Malzemeler: Şekilleri çizmek için a4 kâğıdı, kalem, istenilen tarzda bir şarkı!

Uygulama: Görselde gösterilen şekillerin aynısı kâğıda çizilir. Eğer bu şekilleri çizmek zor geliyorsa diğer görselde olan çizgiler çizilir ve düz bir zemine yerleştirilir. Sevdiğiniz ve eşlik etmekten hoşlandığınız bir şarkı açılır. Şarkının ritimlerine ve hızına göre hazırladığımız zeminde hareket edilir. Tek ayaküstünde, bir elimiz havada, ellerimiz arkada bağlı olacak şekilde ya da elimizde bir nesne varken bu oyun oynanabilir. Oyunun sert kurallarının olmaması sizin istediğiniz şekilde değiştirebileceğinizin göstergesidir. Çocuklar müzik eşliğinde bu tarz oyunları oynamaktan hatta birileriyle yarışmaktan çokça keyif alırlar.

Şekil 1 Etkinliği uygulayabilmek için örnek şekiller