Hamilelikte Folik Asit Kullanımının Önemi
Hamilelikte neden folik asit kullanılmalı
Gebelikte annenin vücudu normalden %50 daha fazla folik aside ihtiyaç duyar. Çünkü anne adayı hamile olduğunu daha anlayamadan bebeğin rahme yerleşiminden sonra sinir sistemi gelişmeye başlar. Eğer anne adayının vücudundaki folik asit yetersiz gelirse bebekte sinir tüp bozukluğu diğer adıyla nöral tüp defekti oluşur. Bu hastalığa Spina Bifida denir.
Bunları örneklendirecek olursak;
🡪Aile öyküsü ve nöral tüp defektlerini içeren önceki gebelikler,
🡪Annenin kendisi Spina Bifida hastası
🡪Bazı ilaçların (valproik asit gibi) anne tarafından alınması
🡪Anne diyabeti, özellikle kontrolden çıktığında,
🡪Anne obezitesi,
🡪Hamileliğin ilk ayında yüksek ortam sıcaklıklarına (sauna, jakuzi, ...) annenin maruz kalması.
Spina Bifida sadece sırtta bir yumru olarak görülmez. Spina Bifida’nın çok yaygın üç çeşidi vardır.
Spina bifida occulta: Bu, omurganın bir veya daha fazla kemiğinin (omur) bozuk olduğu en hafif ve en yaygın formdur. "Occulta" terimi, bir deri tabakasının kalan açıklığı kaplayarak onu dışarıdan görünmez hale getirdiğini belirtir. Genellikle başka nedenlerle gerekli olan bir röntgen yoluyla tesadüfen teşhis edilir ve nadiren herhangi bir sakatlığa veya herhangi bir belirtiye neden olur.
Meningosel: Bir omurilik sıvısı kesesi, meninksler (beyni ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarlar) ile omurgadan dışarı çıktığında oluşur. Bununla birlikte, malformasyon sinir içermez ve bir deri tabakası ile kaplanabilir veya kaplanmayabilir. Genellikle minör semptomlara neden olur ve nörolojik bozukluk olmaz. Cerrahi teknikler vasıtasıyla kusurun düzeltilmesi genellikle mümkündür.
Miyelomeningosel: Bu, omuriliğin ve/veya sinirlerin bir kısmının çıkıntı yaptığı, omurgadaki bir açıklıktan bir kese içinde açığa çıktığı, meninksler tarafından kapatılabilen veya kapatılamayan en şiddetli spina bifida şeklidir. Açıklık, bebek utero iken veya doğumdan kısa bir süre sonra cerrahi olarak kapatılabilir. Miyelomeningoselli çoğu insanda beyin yapısı, bacak zayıflığı ve mesane ve bağırsak disfonksiyonunda değişiklikler olur. Myelomeningosel, genellikle kar taneleri ile karşılaştırılır, çünkü durumun mükemmel bir şekilde örtüştüğü iki kişi yoktur. Genel olarak, kusur ne kadar düşükse, o kadar az rahatsızlık gelişir, çünkü etkilenen sinirler giderek daha az sayıdadır.
Spina bifida occulta'lı kişiler genellikle herhangi bir semptom göstermezler çünkü kusurda sinirler yer almaz; bazen kusurun dışarıdan, tipik olmayan bir görünüme, bir çukura veya doğum lekesine sahip bir tutam saç şeklinde görünmesi mümkündür.
Meningosel ve miyelomeningosel durumunda yumru kolaylıkla tespit edilir ve hastada belirli belirtiler yaratır, ancak bunlar bir hastadan diğerine büyük ölçüde değişebilir:
🡪Öğrenme ve dikkat bozuklukları,
🡪Bacaklarda kas güçsüzlüğü, felç kadar,
🡪Ortopedik tipte komplikasyonların gelişimi
1- skolyoz
2- kemik deformasyonları
3- kas bozuklukları
🡪İdrar ve dışkı tutamama,
🡪Mesane ve bağırsak bozuklukları (idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık, böbrek taşı oluşumu ve değişken ishal / kabızlık gibi gastrointestinal rahatsızlıklar dahil),
🡪İdosefali (kafatasında sıvı birikmesi) nedeniyle olabilen
1- sinirlilik
2- konvülsiyonlar
3- uyuşukluk
4- kırgınlık
5- iştahsızlık
🡪Solunum ve yutma bozukluklarına neden olan Chiari malformasyonu,
🡪Menenjit gelişimine yatkınlık,
🡪Uyku apne sendromu gibi uyku bozuklukları,
🡪Yaralanmalara karşı duyarsızlık, bu nedenle fark edilmeyebilir ve enfekte olabilir,
🡪Lateks alerjisi,
🡪Depresyon.
Hamilelik sırasında Spina Bifida’yı tespit etmek için üç yöntem vardır.
AFP – AFP, doğmamış bebeğin ürettiği bir protein olan alfa-fetoprotein anlamına gelir. Bu, bebekten annenin kan dolaşımına ne kadar AFP geçtiğini ölçen basit bir kan testidir. Yüksek düzeyde AFP, bebeğin spina bifida olduğu anlamına gelebilir. Bir AFP testi, nöral tüp kusurlarını ve diğer sorunları arayan "üçlü ekran" adı verilen bir testin parçası olabilir.
Ultrason – Ultrason, bebeğin bir tür resmidir. Bazı durumlarda, doktor bebeğin spina bifidası olup olmadığını görebilir ya da yüksek düzeyde AFP olabileceğine dair başka nedenler bulabilir. Bu testle sıklıkla spina bifida görülebilir.
Amniyosentez, bu test için doktor anne karnındaki bebeği çevreleyen amniyotik sıvıdan küçük bir örnek alır. Sıvıdaki AFP seviyeleri ortalamadan daha yüksekse bebeğin spina bifidası olduğu anlamına gelebilir. Görüldüğü üzere folik asit alımı, hamilelik düşünen kadınların doktoruyla birlikte dozuna ve süresine karar vermesi gereken önemli bir vitamindir. Beslenme düzenine dikkat edelim, çocuklarımızı Spina Bifida’dan koruyalım.
Folik asitin diğer adı B9 vitaminidir. Anlaşıldığı üzere B grubu vitaminlerindendir. B ve C grubu vitaminlerinin günlük alınımı çok önemlidir. Folik asit, proteinlerin yapı taşlarının birbirine dönüşümünü sağlamakta önemli rol oynar. Folik asit en çok yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Örneğin: Ispanak, maydanoz, brokoli, lahana… Fakat bu bitkiler çok pişirildiğinde folik asitin yapısı bozulmaktadır. Eğer vegan değilseniz en yüksek folik asit içeren besinler alabalık ve tavuk olduğu için bunların tüketimi daha yüksek folik asit almanızı sağlar.