Fiziksel gelişim anne karnında başlar ve insan yaşamı sona erene kadar devam eder. Anne karnında başlayan bu gelişim oldukça hızlıdır. Bu hızlı gelişim bebek dünyaya geldiği andan itibaren ilk iki yılı kapsayacak şekilde devam eder. Bu yazıda 0-2 yaş döneminde çocuklarda görülen fiziksel değişimler hakkında bilgiler verilmiştir.

Doğumdan itibaren ilk iki yıl çocukların fiziksel gelişimi için oldukça önemlidir. Beslenme ve ailenin sosyo-ekonomik durumu gibi çevresel etmenler fiziksel gelişimde rol oynar. Bebekler ilk dünyaya geldiklerinde vücuduna oranla başları büyük ve şekilsiz olur. Bu durum geçicidir ve zamanla baş normal boyutunu alır.

• Yetişkin bir insanda 206 kemik bulunurken yeni doğan bir bebekte 270 kemik vardır ve büyümeyle beraber bu kemikler kaynayıp normal halini alır.
• 40 günlük olana kadar yalnızca siyah, beyaz ve gri tonlarında renkleri ayırt edebilirler.
• Yeni doğan bebeklerde sinir sistemi tam olarak gelişmediği için reflekslerle tepki verirler. Bu refleksler 1 yaşına kadar devam eder. Bunlar; arama ve emme, moro, yakalama, tonik-boyun refleksi ve esneme-hıçkırık gibi yaşam boyu devam edecek reflekslerdir.
  • En önemlisi arama ve emme refleksidir. Bebeğin beslenebilmesi için gerekli olan bu refleks doğumla birlikte başlar. Bebeğin yanağına hafifçe dokunduğumuzda yüzünü çevirir, ağzını açar ve aramaya başlar.
  • Moro refleksi bebeğin aniden duyduğu seslere ve ani hareketlere verdiği tepkidir. Sıçrama tarzında görülür.
  • Yakalama refleksinde bebeğin ayağına ya da avcuna bir cisim uzatılır ve bebek parmaklarını kapatarak verilen cismi kavrar.
  • Tonik-boyun refleksi ise yatan bebeğin başını aniden bir tarafa çevirdiğimizde o tarafta kol ve bacakta dışa açılma, gerilme, karşı tarafta çekilme görülmesidir.
• Kalp ritimleri hızlı, solunumları ise akciğerleri henüz gelişmediği için yavaştır. İşitme duyuları görme duyusuna nazaran gelişmiştir. Doğdukları andan itibaren çevreden gelen sesleri duyabilirler.
• Yeni doğan bir bebeğin uzunluğu ortalama 48-52 cm ve ağırlığı ise 3-3,5 kg’dır. Erkek çocukları kız çocuklarına göre hem daha uzun hem daha kilolu doğarlar. 2 yaşına geldiklerinde boy uzunlukları ortalama 81-90 cm olurken ağırlıkları 12-15 kg arasındadır.
• Yeni doğan bebekler günde 10-20 saat arasında uyurlar. Gelişimleri için bu uyku gereklidir. Tabi ki her bebekte uyku süreleri farklılık gösterir. Hasta olduklarında ve diş çıkardıklarında uyku sürelerinde azalma görülebilir.
• Bebeklerde ilk diş 6. Aydan sonra çıkar. İlk çıkan dişe süt dişler denir. Toplamda 20 adet süt dişi vardır. Kızların diş gelişimi erkeklerden bir yıl ileridir.
• Bebekler yürümeye 11-15 aylıkken başlar. Bazı bebekler erken yürürken bazıları beklenen aydan geç yürümeye başlayabilirler. Bu durumun sebebi bireysel farklılıklardır. Çevresel etmenler, fizyolojik gelişim ya da beslenme gibi durumlar etkiler.

Şekil 4 Yürümeye başlama