Gebelik Diyabeti ve Şeker Yükleme Testi
Gebelik Diyabeti ve Şeker Yükleme Testi
Diyabet (şeker hastalığı), pankreasın yeterince insülin üretememesi veya vücudun ürettiği insülini etkili bir şekilde kullanamaması sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Kan şekerinin kontrol atında tutulması gereklidir. Kan şekerinin yüksekliği uzun vadede kişilere zarar verir. Diyabet, tip1 diyabet, tip2 diyabet ve gestasyonel diyabet olarak üç şekilde sınıflandırılabilir.
Gebeliğe ağırlık fazlalığıyla giren ve/veya gebelik esnasında fazla ağırlık kazanımı olan kadınlarda gestasyonel diyabet riski artar. Bu durumda kan şekeri doğumdan sonra normal düzeye gelse de annelerin kan şekeri takibi yapılmalı ve annelere uygun beslenme biçimi anlatılmalıdır. Gestasyonel diyabet için gebelik öncesi faktörler de etkili olabileceği için özelikle hikayesinde diyabet geçmişi olanlar gebeliğe önceden hazırlıklı olmalıdır.
Gebelik diyabeti bebek üzerinde doğumsal anormallikler, büyüme gelişme geriliği, erken doğum, anne üzerinde kan şekeri anormallikleri, preeklampsi, anemi, sezaryen doğum gibi etkiler oluşturabilir. Bu nedenle gebelikten önce Tip1 veya Tip2 diyabetin varlığının bilinerek gebelik sürecine girilmesi kadar gebelik diyabetinin de zamanında tespit edilmesi önemlidir.
Testin birinci basamağında oral glikoz yüklemesi yapılır. Anne adayı içerisinde 50 gram glikoz içeren bir sıvı içer. Bir saat sonra kan şekeri düzeyi kontrol edilir. Kan şekeri 140 mg/ dL – 180 mg/ dL arasında bir değer çıkarsa gebelik diyabetinden şüphe edilir ve kesin tanının konması için testin ikinci basamağı olan oral glikoz tolerans testi (OGTT) uygulanır. Testin ilk basamağında kan şekeri değeri 180 mg/dL üzerinde çıkarsa gebelik diyabeti teşhisi konmuş olur ve testin ikinci basamağına geçmeye gerek duyulmaz.
Testin ikinci basamağı olan oral glikoz tolerans testinde ise anne adayına 100 gram glikoz içeren bir içecek içirilir ve sonraki üç saat boyunca kan şekeri değerleri izlenir. Kan şekeri değerlerinin beklenenden yüksek çıkması ile kişideki gestasyonel diyabet varlığı kesinleşmiş ve tanı konmuş olur. Bilinen diğer bir yöntem ise tek basamak olarak uygulanan ve 75 gram glikoz içeren bir sıvının tüketilmesinin ardından 2 saat boyunca kan şekeri izlemi sonuncunda, kan şekeri değeri yüksek olursa gestasyonel diyabet tanısının konmasıdır.
Gestasyonel diyabet tedavisi ise hekimle planlanarak detaylı uygulanmalıdır. Kişi diyetine ve egzersizlerine kesinlikle özen göstermelidir.
Gestasyonel diyabet(gebelik diyabeti) , gebelik öncesi kan şekeri normal olan kadınlarda gebelik esnasında kan şekerinin normalin üzerine çıkması olarak tanımlanır. Anne ve bebek üzerinde olumsuz etkileri olan yüksek kan şekerinin tespiti için gebelik diyabeti taraması önemlidir. Şeker yükleme testi gestasyonel diyabeti tespit etme biçimidir. Bu testin çeşitli uygulama biçimleri vardır. Gestasyonel diyabet teşhisi sonrası tedavi ve kontroller aksatılmamalıdır.
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
Öztürk, F. Y., & Altuntas, Y. (2015). Gestasyonel Diabetes Mellitus/Gestational diabetes mellitus. Şişli Etfal Hastanesi Tip Bülteni, 49(1), 1.
Szmuilowicz, E. D., Josefson, J. L., & Metzger, B. E. (2019). Gestational diabetes mellitus. Endocrinology and Metabolism Clinics, 48(3), 479-493.
Mihmanlı, V., & Mihmanlı, M. (2015). Diabetes mellitus ve gebelik. Okmeydanı Tıp Dergisi, 31(1), 17-22.
Bakanlığı, T. S. (2016). Türkiye beslenme rehberi TÜBER 2015. TC Sağlık Bakanlığı Yayın, (1031), 172-217.
World Health Organization. (2013). Diagnostic criteria and classification of hyperglycaemia first detected in pregnancy (No. WHO/NMH/MND/13.2). World Health Organization.
Köksal, G., & Gökmen, H. (2019). Çocuk hastalıklarında beslenme tedavisi. Hatipoğlu Yayınları